سهم امامان در پی ‏ریزی علوم قرآن

 نشان دادن نقش اهل‌بیت(ع) در شکل‌گیرى علوم قرآن و پى‌ریزى بنیادهاى آن است.  با گسترش قلمرو اسلام و رهیافت قرآن به سرزمین‌هاى دیگر، فهم آیات براى تازه مسلمانان مشکل مى‌نمود. پیامبر در زمان حیات خویش افرادى براى پاسخگویى به پرسش‌هاى تفسیرى و قرآنى مردم برگزید. اهل‌بیت پیامبر(ص) در عصر ایشان و اعصار بعد بیشترین نقش را در آشنا ساختن مردم با تفسیر و دانش‌هاى قرآنى برعهده داشتند. شکل‌گیرى دانش‌هاى قرآنى وام گرفته از سخنان اهل‌بیت(ع) درباره قرآن است. سخنان معصومین(ع) در تبیین متن قرآنى به پنج دسته تقسیم مى‌شوند: 1- روایاتى که پیش فرض‌هاى مفسّر را بیان مى‌کند، 2- سخنانى که انتظارهاى به حق مفسّر را روشن مى‌سازد، 3- گفته‌هایى درباره معنى‌شناسى در ظرف زمانى نزول و موقعیت تاریخى، 4- تأکید بر محور اصلى مباحث قرآن و 5- فهم آیات براساس فهم عصر معصوم(ع). بیان ائمه(ع) درباره شناخت قرآن و علوم قرآن سه زمینه را در بردارد: 1- آنچه مربوط به طبیعت زبان است و عمومیت دارد، مثل عام و خاص، 2- آنچه مخصوص قرآن است و به‌سبک ویژه قرآنى، نظر دارد، مانند محکم و متشابه. 3- روایاتى که درباره عناصر کلى‌ترى در سبک بیان‌قرآن سخن دارند مانند روایتى که مى‌گوید، لحن قرآن کنایى است.